Anadolu'da Hristiyanlığın Erken Dönemleri Theosebes'ler

Bu çalışmada Antik ve Geç Antikçağ'da Anadolu, Ege ve Ortadoğu'da Hıristiyanlığın yayılmasında önemli rol oynayan Theosebes'lerin tarihi, temel inanışları ve mahiyeti hakkında bilgi vermeye çalıştık. Batı dillerinde “God-Fearers”, Grekçede de “Theosebes” olarak bilinen gruplar Türkçe kaynaklarda “tanrıdan korkanlar” olarak zikredilmektedir.

Pavlus Hıristiyanlığının Anadolu'da yayılmasında önemli fonksiyona sahip olan Theosebes'ler Hıristiyanlık öncesinde Grek ve Yahudi kaynaklarında da yer almaktaydılar. Tarihsel kökeni muhtemelen Helenistik döneme uzanan Theos Hypsistos gibi monoteist eğilimli bir takım inanç gruplarına kadar çıkarabileceğimiz Theosebes'lerin, Islam kültürü içerisinde sayılabilecek bir takım fenomenlerle ilişkisi kurulabilir. Bu bağlamda Theosebes'lerle Hanişerin aynı dinî grubu oluşturduğu düşünülmektedir.