Ay, Carmela_{Özgürlük Savaşına Ağıt}

Jose Sanchis Sinistera'nın oyuna dönük düştüğü tek bir cümle, bana belki de bütünüyle dünyayı kurmama yardımcı oldu: "Bu olay, 1938'de Belçite'de yaşanmıştır." Bugün dünyanın birçok yerinde, özellikle seçilmiş bölgelerde, şaşmaz biçimde yaşanan kıyımlarla, geçmişte yaşanmış ve sürekli yaşanmakta olana bir gönderme. Carmela, yol arkadaşı Paulino ile hiç de hesapta olmayan bir öykünün içine düşer. Oyunun akışında Carmela, bir orada bir burada, bir canlı bir ölü, gidip gelmeler arasında sıkışap kalır. Ölüm sonrası, ölümüne neden olan gerçeğe dönüşünü ve o gerçekten koparılma anının öyküsünü, yeniden yaşar. Belki de yaşamanın çok ötelerinde geriye dönüşe duyduğu istek, önüne geçemediği tutkusudur. "Ah, yeniden şeftaliden tat alabilse..." Kendisini yok eden güçlerin yeniden karşısında olmanın oyununa, kendisini ve Paulino'yu sorgulamakla başlayacaktır. Ağıtla... Özgürlük savaşlarına yakılan ağıtlarla beslene beslene alınan bir yolculuğun oyunu.

- Rutkay Aziz